Deniz yolu taşımacılığı uluslararası taşımacılık alanının en önemli yöntemlerinden biridir. Deniz taşımacılığı dünya ticaret hacminin yüzde 90’ını oluşturmaktadır. Dış ticaret alanında bu taşımacılık yönteminin kullanılmasının birçok farklı sebebi vardır. Bu sebeplerin başında ise maliyet bakımından son derece uygun olması ve güvenli bir taşımacılık imkânı sunması gelmektedir.
Deniz yolu taşımacılığında hizmet türüne ve yönteme bağlı olarak farklı seçenekler bulmak mümkündür. Parsiyel konteyner ve tam konteyner yükü seçenekler arasında yer almaktadır. Bunun yanı sıra dökme yük taşınabiliyor olması, gabari dışı yüklerin kara ya da hava yoluna göre çok daha rahat biçimde taşınması da deniz yolu taşımacılığının avantajları arasında yer almaktadır.
Yük ve Gemi Türüne Göre Taşımacılık
Uluslararası ticarette uzun yıllardır tercih edilen deniz yolu taşımacılığında yük ve gemi türüne göre de farklılıklar oluşmaktadır. Bu farklılıkları dört başlıkta toplamak mümkündür. Bunlar Ro-Ro, tanker, konteyner ve dökme yüktür.
Ro-Ro Taşımacılığı
Ticaret hacminin artmasına paralel olarak gelişen Ro-Ro Taşımacılığı; araba, kamyon, tır, vagon gibi yüksek hacimli araçların deniz yoluyla taşınmasını sağlar.
Tanker Taşımacılığı
Yükleme ve boşaltma işlemleri pompalama sistemi ile gerçekleştirilir. Limandan gemiye bağlanan pompa tank konteynerden kimyasal ürünleri farklı tanklara iletir.
Konteyner Taşımacılığı
Deniz yolu taşımacılığında en çok kullanılan yöntem konteyner taşımacılığıdır. Her yıl binlerce firma ürünlerini ithal ve ihraç edebilmek için konteyner taşımacılığına başvurmaktadır.
Dökme Yük Taşımacılığı
Dökme yük taşımacılığında genel olarak şeker, tuz, maden ve çimento gibi malzemelerin taşınması söz konusu olmaktadır. Yükleme ve boşaltma işlemlerinde ara kapılar kullanılarak maliyetler düşük seviyelere indirilir.
Bilmeniz Gerekenler
Deniz taşımacılığı dünyada en sık tercih edilen lojistik yöntemdir. Bu yöntemde çok fazla yükün bir seferde taşınması mümkündür. Dünya ticaretinin önemli bir parçası olan deniz yolu ticareti sayesinde maliyetleri asgari seviyelere çekmek mümkün hale gelmiştir.
Tramp taşımacılıkta en önemli unsur yükün kendisidir. Bu taşımacılık biçiminde gemi yükle doludur. Bu yöntemde önemli olan yükün teslim tarihi ya da saati değildir. Bu sebeple gemiye birden fazla firmanın malı yüklenmektedir. Geminin tamamı ya da büyük bölümü dolduktan sonra gemi varış noktasına doğru harekete geçer. Özellikle kömür, kereste ve maden gibi dökme yükler için ideal yöntem tramp taşımacılıktır. Bunun yanı sıra mevsimsel yüklerin taşınmasında da tramp taşımacılık yaygın olarak tercih edilmektedir.
Bir diğer yöntem ise liner taşımacılıktır. Bu taşımacılıkta hizmet yükten daha önde tutulmaktadır. Liner taşımacılıkta gemilerin hareket saatleri ve varış takvimleri önceden belirlenmektedir. Gemiler, rotalarına bağlı olarak belirlenen limanlara giderler ve burada yükleme, boşaltma işlemini gerçekleştirirler. Burada önemli nokta tüm bu işlemlerin takvime bağlı şekilde yapılmasıdır. Geminin dolup dolmaması bu taşımacılık yönteminde önemli değildir ve yükler genel olarak heterojen yapıdadır.
Bu taşımacılık türünün sahip olduğu bir diğer avantaj ise dünya genelinde rahatlıkla taşımacılık yapılabiliyor olmasıdır. Limanı olan her yere mallar rahatlıkla taşınabilmektedir. Bir diğer avantajı ise çok büyük miktardaki yüklerin limandan limana tek seferde taşınabiliyor olmasıdır.
Deniz yolu taşımacılığı aynı zamanda oldukça güvenli bir taşımacılık şeklidir. Bu taşımacılıkta yüklerin zarar görme ihtimali çok düşüktür. Ülkeler arası sınır aşımı gibi sorunların yaşanmaması da deniz yolu taşımacılığını öne çıkarmaktadır.